Fabrikalar bir ülkenin çalışan makineleridir. Üretim ne kadar yüksekse, o ülkedeki refah düzeyi de o kadar yüksek olur. Devletin Türkiye’de fabrika kurmak için uyguladığı hibe, kredi ve teşvik programları var. Ayrıca burada yapılan üretimler sayesinde yerel nüfusu desteklemek için yüzlerce hatta binlerce iş yaratılıyor.
Ancak fabrikaların ülke ekonomisine olumlu katkıları yadsınamaz bir gerçektir. Aynı şekilde yurtdışına ihracat yaparken bu durum daha da önem kazanmaktadır. Fabrikanın kurulabilmesi ve faal olarak faaliyetlerine devam edebilmesi için belli bir miktarın olması gerekmektedir. Çünkü buna ekipman, aletler, makineler, işçi ücretleri, bakım işleri ve çok daha fazlası dahildir. Bu anlamda her zaman yeterli spekülasyon olması olası değildir. Bunun için fabrika kurmak için devlet desteği meselesi çok önemli. Bu nedenle fabrika kurmak için devlet desteğinin 2023 baskısı büyük önem taşıyor. Bu hibelere başvurarak devlet destekli hibeler, teşvikler ve krediler almak mümkündür. Peki bu işlemler nasıl yapılıyor? Bu içeriğimizde fabrika kurma ve devlet destekleri hakkında sıkça sorulan soruları detaylarıyla hazırladık.
Fabrika Kurmak İstiyorum, Ne Yapmalıyım?
Fabrikanızı kurmaya karar verdiniz. Devlet destekli hibe, teşvik ve kredi programlarından yararlanmak için öncelikle KOSGEB’in girişimcilik programlarına katılmanız gerekmektedir. Ardından Girişimci Sertifikaları almalısınız. Ayrıca iki farklı program türü vardır: Geleneksel ve İleri Girişimcilik Sertifikası. Bu sertifikaları almak için KOSGEB web sitesinde eğitiminizi tamamlayabilirsiniz. Ayrıca günün her saatinde katılabilirsiniz. İş online sistem üzerinden yapıldığı için fiziksel bir ortamda bulunmanıza gerek yoktur. Her bölümden sonra, bölümle ilgili bir değerlendirme testine tabi tutulacaksınız. Her iki program da 8 bölümden oluşmaktadır. Sertifikalar, başarıyla tamamlayan katılımcıların profillerinde tanımlanır.
Fabrikalar, yapı ve işlevsellik açısından ileri girişimcilik şemsiyesi altına girmektedir. (Çalışmanızı NACE kodlarını kullanarak inceleyebilir ve hangi programa ait olduğunu öğrenebilirsiniz.) Daha fazla bilgi için: İleri Girişimcilik programına girebilmek için öncelikle geleneksel girişimcilik eğitimini tamamlamanız gerekmektedir. Bu dereceyi tamamladıktan sonra iyi bir iş planı oluşturmalısınız. Bunları diğer gerekli belgelerle birlikte KOSGEB’e ibraz etmeniz gerekmektedir. Takip eden süreçte iş planınız değerlendirilecek ve size olumlu veya olumsuz geri dönüş yapılacaktır. Devletimiz, üretimde girişimcilere verdiği desteği esirgemiyor. Bu anlamda başvurunuz (iş planınızın durumuna göre) yüksek bir olasılıkla kabul edilecektir. Ardından 335.000 TL’ye kadar hibe desteği alabilirsiniz. Böylece fabrikanızın kurulum aşamasında sizi rahatlatacak bir yardım alacaksınız. Devlet desteği ile fabrika kurma aşamalarını özetlemek gerekirse şu şekilde sıralayabiliriz:
- Girişimcilik Sertifikası almak için uygun eğitim programlarına katılmanız ve sertifika almaya hak kazanmanız gerekir.
- İşyerinizin açılması ile birlikte KOSGEB veri tabanında kaydınızı tamamlamanız ve KOBİ beyannamesini doldurmanız gerekmektedir.
- İş planınızı oluşturarak işinizi detaylandırmalısınız.
- İş planınız değerlendirmeye alınırsa devlet desteğine başvurabilirsiniz.
Devlet yardımı bununla da bitmedi. Aynı zamanda fabrika kurmak için sermaye yatırımı düşünüyorsanız, yatırıma başlamadan önce mutlaka Yatırım Teşvik Belgesi başvurusunda bulunun. Yatırım Teşvik Belgesi sayesinde vergi, SGK, kredi faiz desteği ve daha birçok teşvikten yararlanabilirsiniz.
Daha bitmedi… Kalkınma ajansının finansman programlarına proje ile de başvurabilirsiniz. Tarım ve hayvancılık sektöründe bir fabrika düşünüyorsanız TKDK il koordinatörü ile görüşmenizi ve Avrupa Birliği fonlarından yararlanmanızı şiddetle tavsiye ederiz.
Fabrika Kurmak Maliyeti 2023 Ne Kadardır?
Yapacağınız üretim elbette küçük KOBİ’lerinkinden daha fazla olacaktır. Sermaye durumunuzu buna göre ayarlamalısınız. Bu durumun maliyeti, kuracağınız fabrikanın özelliklerine göre değişiklik gösterebilmektedir. Örneğin tavuk fabrikası kurmak istiyorsanız masraflar daha az olacaktır. Ancak bir demir çelik fabrikası kurarsanız, masraflarınız elbette daha yüksek olacaktır. Kiralık makine, işçi, fabrika (satın alabilir veya inşa edebilirsiniz) vb. durumlar göz önüne alındığında bir fabrika kurmanın ortalama maliyeti: 500.000 TL ile 10.000.000 TL arasında olabilir.Fiyat aralığının büyük bir fark yaratmasının nedeni sektörler arasındaki farklılıklardan kaynaklanmaktadır.
Fabrikalarda yüzlerce kişi istihdam edildiği için devlet bu konuya çok önem veriyor. Fabrikalar her ülkede olduğu gibi Türkiye’de de hem işsizliğin azaltılması açısından hem de milli ve yerli değerlerimiz olduğu için çok değerli. Bu anlamda fabrikayı çalışır durumda tutmak için kurucu veya kuruculara teşvik programları uygularlar. Bu girişimci kişi(ler)in giderlerini azaltır. Bu nedenle asıl amaç fabrikanın devamlılığını sağlamaktır.
KOSGEB Hibe Desteği Ne Kadardır?
Hangi sektörde fabrika kurmaya karar verdiniz? Bu sorunun cevabı önemlidir. Çünkü finansman programlarındaki fon miktarı sektöre göre değişiklik göstermektedir. Bunları kategorize ettiğimizde;
- Düşük teknoloji endüstrileri,
- Orta teknoloji seviyesine sahip sektörler,
- Yüksek teknoloji endüstrileri
Şeklindedir. Ayrıca fabrikanızda kullanılan makineler iş yerinin bekası için vazgeçilmez ekipmanlardır. Ayrıca yerli üretime katkı sağlayacak yerli üretim makinaların yanı sıra satın alacağınız makinalara daha fazla kredi desteği verilecektir. Bunun amacı ithalat yerine yerli markaların yurt içinde kazanmasını sağlamaktır. Şimdi ne kadar KOSGEB hibe desteği alacaksınız? Yukarıdaki satırlarda da belirttiğimiz gibi bu durum kategorilerine göre ayrılmaktadır. Ayrıntılarla devam edelim.
Düşük Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler
Finansman miktarı, ürettiğiniz ve hizmet verdiğiniz sektöre bağlıdır. Bu anlamda düşük teknolojili üretim faaliyetlerini sürdüren sektörler şu şekildedir:
- Demir ve çelik,
- Yemek,
- Tekstil,
- Kağıt ürünleri,
- Petrol ve kömür türevleri,
Bazılarını sıralayabiliriz. Hangi sektörde faaliyet gösterdiğinizi öğrenmek için ilgili NACE kodlarına göz atabilirsiniz. Çalıştığınız alanın karşısındaki teknoloji düzeyi “Teknoloji Düzeyi” alt başlığında verilmektedir. Düşük teknolojili fabrikalar 100.000 TL’ye kadar hibe alıyor. Aldığınız makine yerli yapım ve 100.000 TL’ye kadar fiyatlandırılmışsa, bunun %90’ı, 90.000 TL’si devlet tarafından karşılanacaktır. Aldığınız makine yabancı malı ve maliyeti yine 100.000 lira ise bu sefer devlet desteğin %75’ini yani 75 bin lirayı uyguluyor.
Orta Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler
Bu düzeydeki sektörlerdeki fabrikalar, düşük teknoloji düzeyindeki fabrikalardan daha yüksek hibe miktarları almaktadır. Bunlardan bazıları aşağıdaki gibidir;
- Ulaşım araçları (uçaklar hariç),
- Makine üretimi,
- Temizlik malzemeleri,
- Dezenfektan üretimi,
- Renk
Ancak yine NACE kodlarını inceleyerek teknolojinin orta düzeyde olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Bu anlamda alabileceğiniz destek tutarı 200.000 TL’ye kadar çıkmaktadır. Ayrıca devlet, faaliyetlerinize devam etmek için gerekli olan makine alımlarınızın %90’ına kadarını karşılamaktadır. Yani 200.000 TL değerinde yerli üretim bir makine almaya karar verirseniz 180.000 TL destek alacaksınız. Yabancı malı makine almak isterseniz devletten 150.000 TL hibe alabilirsiniz.
Yüksek Teknoloji Düzeyine Sahip Sektörler
Uygulama alanları nedeniyle bazı yüksek teknoloji endüstrileri vardır. Genel ekonomiye katkıları daha yüksektir. Dolayısıyla devletten alınacak destekler de aynı oranda artmaktadır. Bu sektörlerden bazıları;
- Bilgisayar,
- Elektrik makineleri,
- İletişim araçları,
- Uçak ekipmanları,
- İlaç
Şeklindedir. Aldığınız destek 300.000 TL’ye kadar çıkıyor. Almak istediğiniz yerli üretim ve fiyatı 300.000 TL olan bir makine için devletin ödediği miktar 270.000 TL’dir. Ancak aynı fiyat değerindeki yabancı yapımı bir makine için devlet tarafından ödenecek ücret 225.000 TL’dir.
Fabrikanın Konumu Ne Kadar Önemlidir?
İnşa ettiğiniz fabrikanın konumu, içindeki üretim kadar önemlidir. Bu anlamda Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) tercih edilmesi doğru bir tercih olacaktır. Genellikle şehir merkezlerinden uzak kampüs alanlarında yer alır. Burada hem arazi hem de ulaşım vs. açısından bu bölgelerde fabrikalar kuruluyor ve duruma kolaylık sağlamak için faaliyetlerine devam ediyor.
Bir başka olası seçenek de köylerdir. Çünkü şartlar fabrika faaliyetlerinin sürdürülebilirliği için elverişlidir. Aynı zamanda yüksek üretim kapasitesine sahip fabrikalardan yurt içi ve yurt dışından da bol miktarda sipariş alınmaktadır. Bu anlamda deniz kıyısına yakın ve stratejik öneme sahip yerler tercih edilmelidir. Örneğin Aksaray ili konumu itibariyle merkezi bir konumdadır. Ayrıca denizden 3 saat uzaklıktadır. Bu nedenle, ticaretin verimli bir şekilde devam etmesi için fabrikanızın konumu büyük önem taşımaktadır. Fabrika kurma ve devlet desteği ile ilgili düşüncelerinizi yorumlar kısmından paylaşabilirsiniz.
Buna da göz atın: Almanyada İş Kurmak 2023: Almanya’da Ne İş Yapılır? (100 İş Fikri)
Fabrika Kurmak İçin Neler Gerekli?
Fabrika kurmak gibi bir yatırım düşünüyorsanız mutlaka bulunduğunuz şehirdeki KOSGEB ve yatırım destek ofisini ziyaret edin ve yatırımınızı görüşün. Her iki kurum da yatırımınız hakkında size doğru bilgileri verecektir.
Bir fabrika kurmak için neler gerekir sorusunun ilk cevabı kesinlikle bir fizibilite çalışması olacaktır. Konsept kanıtı ile yatırımınızı kesinlikle kağıt üzerine inşa etmelisiniz. Fizibilite çalışması için Yatırım Destek Ofisini ziyaret edebilirsiniz.
Gerekli fizibilite çalışması sonrasında görüşünüz olumlu ise yatırım alanı ile ilgili görüşmelere başlamalı ve yatırım adresinizi belirlemelisiniz. Ardından vergi kaydı, oda kaydı, çalışma izni ve lisans başvurularınızı tamamlamanız gerekiyor.
Tüm bu süreçlerin yanında inşaat, tadilat, makine ve teçhizat alımı, personel yerleştirme vb. işleri sizin yapmanız ve tamamlamanız gerekmektedir.
Fabrika Kurmak için Kredi Alabilir miyim?
Fabrika kurmak için kredi çekebilirsiniz. KOSGEB ve Yatırım Teşvik Belgesi ile düşük faizli kredi alabilirsiniz. Kredi kullanabilmek için sermayenizin olması gerekir. Sıfır anapara ile kredi almak mümkün değildir.